Cкарлатин
Құрметті оқырмандар, бүгін біз «А» тобындағы гемолитикалық стрептококк бактериясы тудыратын, балалар жұқпалы ауруларының бірі -жәншау (скарлатина) туралы әңгіме қозғаймыз. Ауру бөртпелердің пайда болуымен көрінеді, сондықтан оны экзантемді ауру (денеде бөртпе пайда болған кезде) деп атайды.
Сонымен, жәншау балаларда қалай басталады?
– Алғашқы күннен бастап науқаста жоғары температура көтеріледі (38-40 °С), денеде терінің қызыл реңінде майда нүктелі бөртпе пайда болады. Бұл жәншаудың қызылша, қызамық сияқты бөртпелермен бірге жүретін басқа инфекциялардан ажыратады. Науқастың беті мен маңдайы қызарады, ал мұрын-ерін үшбұрышы суреттегідей бозғылт болып қалады. Бөртпе қолға сипағанда сезіледі, бұдырлау болады. Тамағында баспа, кейде іріңді жабындылар болуы мүмкін. Аурудың 3-4 күні тілі ақ жабындымен қапталып, 4-5 күндері құлпынай тәріздес болады.
– Жәншаумен қашан ауырады?
– Жәншау маусымдық сипатқа ие, көбінесе қысқы және күзгі кезеңдерде көрінеді.
– Жәншаумен қай жаста жиі ауырады?
– Жәншаубалалар инфекциясы деп саналады, өйткені, мектеп жасына дейінгі балалар және ерте мектеп жасындағы балалар онымен ауырады. Жасөспірімдер мен ересектер арасында ауру өте сирек, өйткені көптеген адамдар стрептококкты тонзиллитпен немесе фарингитпен ауырып, иммунитетті қалыптастырып үлгереді.
– Жәншауды қандай аурулардан ажыратамыз?
– Балаларда ұқсас көріністері бар аурулар бар. Терінің құрғауы мен бұдырлы аллергия кзінде болуы мүмкін, бірақ ол қызбасыз және жиі қышынумен өтеді, денеде тырнақ іздерін көруге болады. Алайда, аллергия көбінесе ЖРВИ аясында дамиды. Балаға жөтелден, қызбадан сироп беріледі, оған аллергиялық бөртпелер пайда болуы мүмкін. Ауруды дәл анықтау үшін инфекционистпен кеңесу және зертханалық диагностика қажет. Жәншау, қызылша мен қызамық сияқты, ауа тамшылы жолмен беріледі. Бірақ алғашқы екеуінен айырмашылығы, тығыз қатынас қажет. Мысалы, отбасы мүшелерінің бірі тонзиллитпен немесе назафарингитпен ауыратын болса, бала скарлатинаға оңай шалдығуы мүмкін. Сондықтан науқас емдеу кезінде оқшаулануы керек. Бөртпелердің табиғаты да ерекшеленеді-қызылша мен қызамық ауруларындағы бөртпе, және ол терінің бозғылт реңінде пайда болады, бұрын жазғанымыздай, Жәншау кезінде терінің өңі қызыл, ал мұрын ауыз үшбұрышы бозғылт болады.
– Жәншау несімен қауіпті?
– Кез-келген басқа инфекция сияқты, асқынулар мүмкін. Көбінесе ауру іріңді отит пен синуситпен, сирек пневмониямен қиындайды. Ең жағымсыз асқыну – бүйрек зақымдалуы, кардиттің дамуы (жүрек бұлшықеттерінің қабынуы) және кардиопатия (жүректің қабынуы немесе бұзылуы).
Егер балада ауыр созылмалы аурулар болмаса, Жәншау көп жағдайда жеңіл және орташа ауыр түрінде өтеді. Ауыр засқынулардың алдын алу үшін аурудың алғашқы белгілерінде дереу дәрігермен кеңесу керек. Алдымен, жедел жәрдем немесе учаскелік педиатрды шақырыңыз, содан кейін дәрігер аурудың ауырлығын анықтап, баланы жұқпалы аурулар ауруханасына жіберуді немесе амбулаториялық емдеуді тағайындайды.
– Вакцинация бар ма?
– Жәншауға қарсы вакцина жоқ. Алдын алу шаралары жалпы қабылданған – науқасты оқшаулау, дұрыс тамақтану, таза ауада серуендеу, физикалық белсенділік.
Жәншау диагнозын не растайды ?
– Диагноз қою үшін иммуноферменттік талдау әдісін қолданады, қанда IgM (ерте мерзімде) және IgG (аурудың кеш мерзімінде) антиденелері анықталады; ПТР, Бактериологиялық диагностика әдісі: инфекция ошағынан материал себу кезінде бета-гемолитикалық стрептококктардың өсуі.
Инфекция қалай емделеді?
– Жәншау бактериялық инфекция болғандықтан, этиотропты емдеу антибиотиктерді қолданудан тұрады. Сонымен қатар, детоксикация терапиясы тағайындалады, симптоматикалық, асқынулар туындаған кезде қосымша ем тағайындалады.
Баршаңызға денсаулық тілейміз!
