Құрметті достар!
Шуақты күндер келіп, мамыр мерекелері мұрынға тірелгенде, біз табиғатқа көбірек ұмтыламыз – күн сәулесінде қыдыру, таза ауамен тыныс алу, табиғат аясында демалу. Мұндай оқиғалардан бұрын сізді кене шағып алмау үшін абай болу керек. Кенелер шөпте өмір сүреді, адамның киімдеріне оңай ауысады, содан кейін терінің ашық жерінде өздерінің жұқа жалынымен қазып алады. Адам шағуды сезбейді, өйткені кене сілекеймен бірге анестетикалық заттарды жараға енгізеді. Алғашқы кенелер 6-8 градус ыстықта оянып, алғашқы аязда қысқы ұйқыға кетеді. Сіз білуіңіз керек: кенелердің белсенділігі көктемде де, жазда да жоғары болады.
Кене шаққаннан кейін жараның өзі аздап тез жазылады. Бірақ тері астына жалынымен еніп, кене адамға ауыр инфекциялық ауруларды, мысалы, кене энцефалитін, геморрагиялық қызбаны, боррелиозды және т.б. жұқпалаларды жұқтыруы мүмкін. салдары және тіпті өлім. Сондықтан сіз кене шағуынан сақ болуыңыз керек, өйткені соның салдарынан жарақаттар да, тіпті өлімге де соқтырады .
Табиғатта қалай киіну керек
- Дұрыс киім кию сізді кенелерден 90% қорғайды.
- Киім толық жабық болуы керек.
- Жабық аяқ- киім киюді ұмытпаңыз – тәпішке және сандалсыз.
- Шалбардың балағын шұлықтың ішіне салып, қайыру керек немесе шалбарының астынан кене еніп кетпес үшін балағы тығыз тұруы керек.
- Кененің теріге жетпеуі үшін киімнің жоғарғы бөлігі шалбардың ішіне салынады.
- Күртелер мен жемпірлерді сырмамен емес, қысып алу керек – кене олардың арасындағы саңылауға оңай еніп кетеді.
- Ашық түсті киімдерді таңдап алыңыз, егер кене түссе, матадан кенені тез табуға болады.
- Кенелер адамға шөптер мен бұталардан түседі, бірақ бұл басын жабудың қажеті жоқ дегенді білдірмейді. Сақтық шаралары үшін шашыңызды түгел жинап, бас киімді киіңіз.
- Кене терінің ашық жерін іздеп, киім арасында өрмелеп жүреді. Сонымен қатар, кенелер әдетте терісі жұқа жерде денені шағып алады. Адам денесінің қауіпті жерлері: бұл шап аймағы, құлақтың артындағы аймақ, кеуде қуысы, шынтақтың ішкі иілісі. Бұл аймақтар да ерекше қорғалуы керек. Кене сізге және жоғарыдан жетпейтін етіп көйлектің жағасын мықтап бекітіңіз. Теріңіздің бұл аймағын қорғау үшін жұқа дәкені мойныңызға іліп қоюға болады.
- Жаяу серуендеу кезінде үнемі өзіңізді және балаларды киіміндегі кененің жоқтығын тексеріп отыру маңызды.
- Киімнің терісі мен бетін репелленттермен – кенелер мен басқа жәндіктерді тежейтін арнайы заттармен өңдеңіз. Аталмыш заттар сондай-ақ масаларға да қарсы тиімді. Олар крем түрінде де сатылады, бірақ шашыратқышты қолдану ең ыңғайлы.
Кене шаққан кездегі алғашқы көмек
Егер денеңізден сорып тұрған кене тапсаңыз, оны жұлуға асықпаңыз. Мәселе мынада, оның жалыны теріге болт сияқты бұралған тәрізді. Кенені жұлып алған кезде оның жалыны үзіліп кетіп, денеңізде қалуы мүмкін. Бұған жол бермеу үшін кенені өз осінің айналасында айналдырып мұқият бұрап, алып тастау керек. Мұны істеудің ең қарапайым тәсілі – екі тісті шанышқыға ұқсайтын арнайы пластикалық құрылғыны қолданған жөн. Кене осы тістердің арасында болатындай ұстап, мұқият айналдырылады. Егер сіздің қолыңызда құрал болмаса, сіз жіптерден кішкене ілмек жасап, оны жәндіктердің үстіне тастап ұстау амалын жасаңыз. Ілмек тартылған кезде, жараның ішінен кенені дәл осылай қармақпен ұстағандай іліп алыңыз.
Жәндіктерге ешқашан май құймаңыз. Ауадан айырылған кене жараға қайта оралып, оны патогендік микробтармен жұқтыруы мүмкін. Кенені алып тастағаннан кейін жараны антисептикалық қосылыстармен емдеу өте маңызды. Ауруды тексеру үшін кенені зертханаға апарыңыз. Егер кене жұқтырылса, сізге сол немесе басқа ауруға қарсы вакцинация қажет. Егер кене шаққаннан кейін бірінші күні иммуноглобулинге қарсы вакцина енгізілсе, кене энцефалитінің вирусы басылады
Алматы қаласында кене шаққаннан зардап шеккендерге серопрофилактикалық көмек төмендегі медициналық мекеменің травматологиялық бөлімшелерінде жүргізіледі:
- Орталық қалалық клиникалық аурухана (Жандосов көшесі, 6, тел. 274-84-43) – Медеу және Бостандық аудандарының ересек тұрғындары үшін;
- Жедел шұғыл көмек көрсету ауруханасы (Қазыбек би көшесі, 96, тел 292-31-01) – Алмалы ауданының ересек тұрғыны үшін;
- №4 қалалық клиникалық аурухана (Папанин көшесі, 220, тел. 300-37-01) – Жетісу және Түрксіб аудандарының ересек тұрғындары үшін;
- №7 қалалық клиникалық аурухана (Қалқаман ықшам ауданы, 20, тел. 270-86-14) – Алатау, Әуезов және Наурызбай аудандарының ересек тұрғындары үшін;
- Медициналық жедел жәрдем көрсететін балалар орталығы (Манас көшесі, 40, тел. 274-83-19) – барлық ауданның 14 жасқа дейінгі балалар үшін.